Własność rzeczy lub prawa może przysługiwać jednej osobie lub kilku osobom. W tym drugim przypadku mamy do czynienia ze współwłasnością. Reguluje tę kwestię art. 195 kodeksu cywilnego, który stanowi: własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność można, zasadniczo podzielić na dwa rodzaje współwłasności, stanowi o tym art. 196 kc – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Przy współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy działu IV kodeksu cywilnego zatytułowanego: Współwłasność, od art. 195 do art. 221.
Natomiast współwłasność łączną każdorazowo regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Aby rozróżnić, w prosty sposób, obydwa rodzaje współwłasności, to należy zaznaczyć, że istotnym elementem różniącym te dwa rodzaje współwłasności jest możliwość dysponowania nią i dysponowania przedmiotem współwłasności. Mówiąc kolokwialnie sama nazwa, współwłasność łączna, określa nam, że współwłaścicieli należy traktować łącznie, że są oni połączeni jakimś węzłem. We współwłasności łącznej jest przewaga elementu – „łączna”. Przy tej współwłasności najczęściej wszelkie decyzje dotyczące przedmiotu współwłasności dotyczą łącznie wszystkich współwłaścicieli. Nawet jeżeli przepis czy czynność prawna daje podstawę do działania jednego ze współwłaścicieli.

Natomiast przy współwłasności w częściach ułamkowych, występuje podstawowa jej cecha polegająca na możliwości dysponowania udziałem we współwłasności. Polega to na tym, że na przykład będąc współwłaścicielem kamienicy, możemy ten udział we współwłasności sprzedać, podarować, zastawić lub ustanowić na nim hipotekę. Możemy samodzielnie rozporządzać udziałem we współwłasności i pozostali współwłaściciele nie mają na to wpływu.

Natomiast we współwłasności łącznej, w zasadzie nie mówimy o konkretnym udziale w tej współwłasności. Konkretny udział jest pochodną współwłasności łącznej i w zasadzie realizuje się w momencie zniesienia współwłasności łącznej. Może tak się zdarzyć, iż w chwili powstania współwłasności łącznej „udziały” są równe, a po jej zniesieniu, okazuje się że udziały są nierówne. Do współwłasności łącznej, najczęściej spotykanej, należy wspólność majątkowa małżeńska. Ten rodzaj współwłasności jest regulowany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Przepis art. 35 tego kodeksu wprost wyklucza dysponowanie udziałem w majątku wspólnym – w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Przekładając to na język zwykłych relacji, można stwierdzić, że zobowiązanie jednego z małżonków, iż np. po ustaniu wspólności, np. po rozwodzie, sprzeda osobie X swój udział w nieruchomości wspólnej, jest nieważne.

Inny rodzaj współwłasności łącznej to współwłasność wynikająca z umowy spółki cywilnej. Tę współwłasność regulują przepisy kodeksu cywilnego. Chociaż wiedzą powszechną jest, że można „sprzedać” udział w spółce cywilnej, to jednak zgodnie z zasadami tej instytucji, do spółki cywilnej można przystąpić lub z niej wystąpić. Te działania można zrealizować, jeżeli umowa spółki to przewiduje lub wszyscy wspólnicy podejmą taką decyzję. Gwoli ścisłości, decyzja może być też podjęta w sytuacji, gdy umowa spółki przewiduje, że np. większość wspólników może podjąć taką decyzję. Wynika to z zasady swobody umów. W tym miejscu można tylko wspomnieć, że prawo cywilne (np. Kodeks cywilny) najczęściej reguluje dany stosunek prawny jakby zastępczo. Przepis (ius dispositivum) obowiązuje w sytuacji, gdy strony nie postanowią inaczej. I to jest zasada swobody umów. Ponadto prawo cywilne zawiera liczne przepisy, tzw. bezwzględnie obowiązujące, których nie możemy zmienić. Nawet jeżeli w umowie zapiszemy co innego, to i tak regulacje przepisu (ius cogens ) bezwzględnie obowiązującego podlegają stosowaniu.

Z uwagi na ramy tego artykułu, zniesienie współwłasności omówię przy następnej okazji. Wspomnę tylko, że generalna zasada swobody umów, wyrażona bezpośrednio w kodeksie cywilnym oraz ogólne reguły prawa, pozwalające na możliwości modyfikowania obowiązujących stosunków prawnych, umożliwiają zmianę tych stosunków i ich przekształcanie. Wynika to, przede wszystkim, z potrzeb obrotu gospodarczego i potrzeb społecznych.